shutterstock_226283476_bewerkt
“Alweer zo’n psychologisch lachertje”
8 september 2016
clown-black-pete
“Kinderen zijn blind voor kleur Zwarte Piet”
15 september 2016

“Causale effecten van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) ”

shutterstock_294513992 test

Persbericht geplaatst door het Centraal Planbureau.

Review geschreven door Adriana Bus

Jarenlang was er veel pessimisme over achterstandsbeleid.Kinderen met een taalachterstand zouden weinig baat hebben bij de educatieve programma’s op kinderdagverblijven en peuterspeelzalen.Het eerbiedwaardige Centraal Plan Bureau (CPB) laat nu een optimistischer geluid horen in een persbericht over Voor- en Vroegschoolse Educatieve (VVE) programma’s en schoolrijpheid: VVE en schoolrijpheid: Het effect van een budgetverhoging in 2012 en 2013, dd 29 maart 2016. Een verhoging van het budget voor VVE programma’s met 95 miljoen zou de kans op verlengde ‘kleuterbouw’ voor jongens verminderen met 1 tot 3 procent, vanaf een base-line van 10,5% ‘zittenblijvers’.

Wat suggereert de titel?

Risicokinderen zouden hun achterstand inlopen door VVE programma’s op kinderdagverblijven en peuterspeelzalen.
Hoe heeft CPB het effect van VVE precies onderzocht? En bewijst dit onderzoek de effectiviteit van VVE?

Op welk wetenschappelijk onderzoek is het nieuws- of persbericht gebaseerd?

In het onderzoek werden ongeveer 900.000 kinderen van 6 jaar ingedeeld in twee groepen. De ‘experimentele’ groep bestond uit kinderen in de 37 grootste gemeenten die extra subsidie hadden gekregen voor VVE (in 2012 70 miljoen euro extra en in 2013 nog eens 95 miljoen euro). De controlegroep bestond uit kinderen die niet konden profiteren van extra VVE subsidies.
Bij de overstap van de kleutergroep naar groep drie van de basisschool bekeken de onderzoekers hoeveel kinderen een jaar langer moesten ‘kleuteren’ en dus volgens de leerkracht achterstand hadden. Als de verhoging van het budget viel in de periode dat de kinderen 2,5 – 4 jaar oud waren, nam het percentage jongens met kleuterbouwverlenging met 1 tot 3 procent af. Bij de meisjes werd dit effect niet gevonden. De statistische analyse hield rekening met individuele verschillen bij het schatten van het aantal zittenblijvers.

Is dit echt wetenschappelijk nieuws?

Het CPB onderzoek betreft heel veel leerlingen maar kent ook zwakke kanten die de onderzoekers zelf onvermeld laten.
• De CPB onderzoekers nemen zonder hard bewijs aan dat het extra geld ook inderdaad de kinderen heeft bereikt met meer VVE.
• Leerkrachten kunnen diverse redenen hebben voor kleuterbouwverlenging van een individueel kind, achterstand op cognitief of taalgebied is er maar een van.
• Het is vreemd dat er geen effecten voor 2012 werden gevonden hoewel in dat jaar een extra impuls van 70 miljoen euro is gegeven.
• Evenmin is verklaarbaar waarom de effecten uitsluitend bij jongens optreden.
Dit niet-experimentele onderzoek levert dus geen consistent beeld van de VVE effectiviteit op. Het is te kort door de bocht om te stellen dat VVE programma’s effectief zijn geweest.

Wat is de praktische bruikbaarheid?

Hooguit mogen we concluderen dat de CPB gegevens het belang van VVE niet onderuit halen. Maar het is te vroeg voor de conclusie dat VVE de achterstand van kleuters vermindert zoals Staatssecretaris Sander Dekker in zijn brief aan de kamer suggereert (dd 6 juni 2016: Kamerbrief VVE).